Các sinh vật không sống đơn lẻ mà cùng nhau xây dựng một cộng đồng, tạo thành các quần thể sinh vật và quần xã sinh vật. Đều là tập hợp các sinh vật theo một phương thức liên kết nhất định, quần thể sinh vật và quần xã sinh vật được phân biệt như thế nào? Cùng Gocdoday tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Mục Lục
1. Quần thể sinh vật là gì? Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật
Khái niệm quần thể sinh vật được phát biểu như sau: Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thế cùng loài, sinh sống trong một khoảng không gian nhất định, ở một thời điểm nhất định. Những cá thể trong quần thể có khả năng sinh sản tạo thành những thế hệ mới.
Ví dụ: Các cá thể chuột đồng sống trên cùng một đồng lúa tạo thành quần thể sinh vật.
Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật
– Mật độ: Là số cá thể trên một đơn vị diện tích hoặc thể tích.
– Tỷ lệ giới tính: Là tỷ lệ giữa số cá thể đực và số cá thể cái trong quần thể.
– Thành phần nhóm tuổi: Là tỷ lệ giữa các nhóm tuổi khác nhau trong quần thể.
– Sự phân bố: Là cách thức các cá thể phân bố trong không gian.
– Sự sinh trưởng: Là sự tăng trưởng về số lượng cá thể của quần thể.
– Sự phát triển: Là sự biến đổi về chất lượng của quần thể.
2. Khái niệm và đặc điểm của quần xã sinh vật
Quần xã là tập hợp các quần thể sinh vật bao gồm nhiều loại khác nhau và cùng sống trong 1 khoảng không gian, thời gian nhất định. Các sinh vật sống trong quần xã thường có mối quan hệ gắn bó với nhau như một thể thống nhất nên thường có tính ổn định, thích nghi tốt với môi trường sống.
Đặc điểm của quần xã sinh vật
– Đặc điểm về thành phần loài: Thể hiện qua số loài trong quần xã, số lượng cá thể của mỗi loài, các loài đặc trưng và ưu thế loài.
– Đặc điểm về phân bố cá thể: Các cá thể phân bố trong quần xã tùy thuộc vào nhu cầu sống của từng loài. Về một mặt nào đó, các cá thể phân bố có xu hướng giảm bớt mức độ cạnh tranh giữa các loài và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn sống của môi trường.
3. So sánh quần thể sinh vật và quần xã sinh vật
Điểm giống nhau
– Đều là tập hợp của nhiều cá thể
– Giữa chúng có mối quan hệ thích nghi
– Đều được hình thành trong một thời gian lịch sử nhất định, có tính ổn định tương đối.
– Đều bị biến đổi do tác dụng của ngoại cảnh.
– Đều xảy ra môi quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh.
Phân biệt quần thể sinh vật và quần xã sinh vật
| Quần thể sinh vật | Quần xã sinh vật |
| + Tập hợp nhiều cá thế cùng loài.
+ Không gian sống gọi là nơi sinh sống. + Chủ yếu xảy ra mối quan hệ hỗ trợ gọi là quần tụ. + Thời gian hình thành ngắn và tồn tại ít ổn định hơn quần xã. + Các đặc trưng cơ bản gồm mật độ, tỉ lệ nhóm tuổi, tỉ lệ đực cải, sức sinh sản, tỉ lệ tử vong, kiểu tăng trưởng, đặc điểm phân bố, khả năng thích nghi với môi trường. + Cơ chế cân bằng dựa vào tỉ lệ sinh sản, tử vong, phát tán. |
+ Tập hợp nhiều quần thể khác loài
+ Không gian sống gọi là sinh cảnh. + Thường xuyên xảy ra các quan hệ hỗ trợ và đối địch. + Thời gian hình thành dài hơn và ổn định hơn quần thể. + Các đặc trưng cơ bản gồm độ đa dạng, số lượng cá thể, cấu trúc loài, thành phần loài, sự phân tầng thẳng đứng, phân tầng ngang và cấu trúc này biến đổi theo chu kì. + Cơ chế cân bằng do hiện tượng khống chế sinh học. |
Trên đây, chuyên mục Học Tập đã giúp bạn đọc tìm hiểu về quần thể sinh vật và quần xã sinh vật cũng như phân biệt hai khái niệm này.
Bài viết liên quan:
