Thiên địa hội, Nghĩa hòa đoàn là gì?
Bộ phim Đất rừng Phương Nam làm dấy lên những tranh cãi về mặt lịch sử khi bộ phim nhắc đến Thiên địa hội và Nghĩa hòa đoàn. Đây đều không phải là những phong trào lịch sử của dân tộc ta nhưng lại được đưa vào bộ phim, đề cao vai trò trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp. Cùng Gocdoday tìm hiểu rõ hơn về Thiên địa hội, Nghĩa hòa đoàn để “suy đoán” dụng ý của đoàn làm phim khi đưa nó vào một bộ phim lịch sử Việt là gì nhé!
Nội dung bài viết
1. Thiên địa hội là gì?
Thiên Địa Hội hay còn gọi là Hồng Môn Hội (sau này còn gọi: Hội Tam Điểm – Hội Tam Hoàng) được thành lập vào khoảng những năm 1660s – thời kỳ Khang Hy vừa lên ngôi ở Trung Quốc. Tôn chỉ của Thiên Địa Hội là: “phản Thanh phục Minh”.
Trải qua hàng trăm năm tranh đấu, phong trào này bị triều đình nhà Thanh truy quét gắt gao, và do vậy, có nhiều thành phần của Hội đã bỏ chạy ra nước ngoài, và cập bến vào các quốc gia phương Nam – trong đó có Việt Nam.Lịch sử ghi nhận về các phong trào Hội kín ở Nam kỳ có chép về những thành viên cũng như những hoạt động của Thiên Địa Hội cụ thể:
– Giai đoạn nổi loạn: trong những năm 1880s, những nhóm Thiên Địa Hội người Hoa ở Nam Bộ đã có nhiều cuộc nổi loạn, chống lại chế độ thực dân Pháp và chính quyền phong kiến bù nhìn. Một phần là do họ phản ứng lại các chính sách thuế quan hà khắc, một phần là thời loạn lạc của xã hội Việt Nam cùng với lời kêu gọi Cần Vương.
– Tuy nhiên, trong giai đoạn từ năm 1913 – 1916, việc thủ lĩnh của Thiên Địa Hội là Phan Xích Long bị thực dân Pháp bắt (sau bị kết án tử), thì các phong trào Thiên Địa Hội ở Nam Bộ đều “rút” vào hoạt động kín, tạo nên một giai đoạn mới của sự hình thành các “Hội Kín” ở miền Nam. Không có bất cứ một cuộc nổi loạn nào của các nhóm Thiên Địa Hội ở miền Nam sau năm 1916.
– Hội kín ở miền Nam là “tàn dư” của Thiên Địa Hội từ sau những năm 1920s về bản chất, chỉ là các nhóm xã hội đen, hoạt động ngầm – thông qua các hiệp hội lao phu. Sau Cách mạng Tháng Tám, hội kín này tiếp tục duy trì và hoạt động cho đến tận năm 1975.
2. Nghĩa hòa đoàn là gì?
Nghĩa hòa đoàn được thành lập nhằm phản ứng lại sự xâm lấn lan rộng của nước ngoài vào các vấn đề quốc gia của Trung Quốc, các nhà dân tộc chủ nghĩa nước này đã tiến hành một cuộc khởi nghĩa tại Bắc Kinh. Tự gọi mình là Nghĩa Hòa Đoàn, nghĩa là “phong trào vì xã hội công bằng và hòa hợp”. Cuộc khởi nghĩa này bắt đầu cuối tháng 11/1899 và kết thúc vào tháng 9/1901. Khẩu hiệu hành động của tổ chức này là “phù Thanh diệt Dương”.
Sau khi phong trào này bị dập tắt, những phần tử thuộc phong trào này đã bỏ trốn, xuôi buồm ra biển, và cập bến vào các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Những người này khi đặt chân đến Việt Nam, họ chỉ là những người “gốc” Hoa, sinh sống trên nhiều vùng đất ở Nam Kỳ thời đó.
3. Đất rừng Phương Nam thay đổi tên gọi hai bang hội trước ngày phát sóng
Để cải thiện trải nghiệm người xem, xoa dịu làn sóng phản đối, bộ phim sẽ thay đổi tên gọi 2 bang hội gây tranh cãi: Thiên địa hội thành Chính nghĩa hội, Nghĩa hòa đoàn thành Nam hòa đoàn.
Theo Cục trưởng Cục Điện ảnh (Bộ VH-TT-DL) Vi Kiến Thành, Đất rừng phương nam là phim truyện với nhân vật hư cấu và không xác định chính xác thời điểm diễn ra câu chuyện. “Các yếu tố lịch sử, nhân vật trong tiểu thuyết là cảm hứng để xây dựng nên câu chuyện phim. Bộ phim không đề cao, ca ngợi một hội nhóm nào, chỉ ca ngợi lòng yêu nước chống lại ngoại xâm của người dân Nam bộ trong thời kỳ đó bao gồm cả người Việt, người Hoa, người Khmer…”.
Trên đây, chuyên mục Tổng Hợp vừa giúp bạn đọc hiểu thêm về Thiên nghĩa hội, Nghĩa hòa đoàn để hiểu đúng các sự kiện lịch sử, không bị nhầm lẫn khi xem bộ phim trên. Theo dõi chúng tôi để không bỏ lỡ các thông tin thú vị khác nhé!
Bài viết liên quan: